10 kwietnia 2020 03:16 | Pedagog/Psycholog

Profilaktyka uzależnień - narkotyki

Jak ochraniać dziecko przed groźbą narkotyków?

Odsłona pierwsza

Rodzina jest dla małego dziecka miniaturą świata. Dzięki kontaktom z rodzicami, rodzeństwem, dziadkami i innymi bliskimi, dziecko zdobywa najbardziej podstawową i trwałą, wiedzę o sobie i o świecie. Poznaje swoją wartość i swoje ograniczenia, uczy się odpowiedzialności i szacunku dla innych.
Zaczyna rozróżniać co jest dobre a co złe i co jest w życiu najważniejsze. Jeżeli relacje w rodzinie oparte są na wzajemnym zrozumieniu i poszanowaniu, dziecko zdobywa wiarę we własne możliwości i czuje się w świecie bezpieczne. Odważnie wchodzi w kolejne etapy życia, akceptuje je i nie szuka różnego rodzaju ucieczek jakimi są narkotyki, alkohol czy inne uzależnienia. W miarę jak dziecko dorasta coraz silniej na jego zachowanie zaczyna oddziaływać grupa rówieśnicza. Nastolatek ma dużą potrzebę przynależności do grupy. Jest to naturalna i bardzo silna potrzeba, pokonująca nieraz bariery lęku i norm wyniesionych z domu rodzinnego. Dlatego ważne jest aby rodzice zawczasu zadbali o to by ich dzieci miały okazję przynależności do konstruktywnie działających grup - sportowych harcerskich, religijnych, kółek zainteresowań itp. Poczucie przynależności i pozytywne doświadczenia z tym związane mogą spowodować, że dziecko nie będzie poszukiwać kontaktów z różnego rodzaju patologicznymi grupami. Niezwykle ważne jest aby dziecko miało okazję nauczyć się znoszenia bólu i cierpienia zarówno fizycznego i psychicznego - nabyć umiejętności widzenia swoich niepowodzeń i trudności w ich rzeczywistym wymiarze, a nie traktowanie ich jako końca świata.
 

Jedną z najważniejszych cech uodparniających dziecko na różnego rodzaju patologie jest dobre poczucie własnej wartości. Dziecko pewne swojej wartości "czuje się dobrze we własnej skórze". Łatwiej znosi porażki i trudne sytuacje, na co dzień jest rozluźnione i spokojne. Narkotyki będą dla niego znacznie mniejszą pokusą niż dla osoby niepewnej siebie i nie radzącej sobie ze swoimi emocjami.
Poczucie wartości u dziecka tworzy się:

• słyszy ono opinie i zdania na swój temat
  Zdania, które dziecko często słyszy na swój temat, wpisują się w sposób nieświadomy w jego własny obraz siebie, w jego osobowość. Im wcześniej jakieś przekonanie zapisze się w jego "ja" tym jest silniejsze i trwalsze. Bądźmy uważni na swoje słowa. Nie porównujmy naszego dziecka z innymi, nie mówmy, że jest gorsze albo lepsze od innych. Nie powtarzajmy że jest niegrzecznym dzieckiem, gdy coś zbroi tylko powiedzmy jakie zachowanie nam się nie podoba. Gdy nasze dziecko często będzie słyszeć, że jest niegrzeczne, nieodpowiedzialne, leniwe, to tak właśnie będzie o sobie myśleć i zgodnie z takim przekonaniem postępować, nawet w dorosłym życiu.
• gdy jest doceniane i chwalone przez rodziców, gdy zyskuje ich uznanie
  Bardzo często jesteśmy wyczuleni na sytuacje gdy dziecko coś zawali, zbroi wtedy szybko reagujemy, sytuacje pozytywne natomiast często nam umykają, nie zauważamy ich, "wszystko w porządku, więc nie ma o czym mówić". Pamiętajmy aby doceniać nasze dziecko, a szczególnie chwalmy je gdy osiąga sukcesy na swoją miarę. Coś ładnego narysowało, wygrało konkurs czy pierwszy raz od tygodnia nie zapomniało posprzątać po sobie.
• gdy czuje się ważne i potrzebne
  Starajmy się mówić dziecku wprost, że je kochamy, że się troszczymy o nie, że to co robi jest dla nas ważne. Przytulajmy je gdy tego potrzebuje, nawet gdy wydaje nam się, że w tym wieku to już nie wypada. Pozwólmy małym dzieciom brać udział w codziennych domowych czynnościach, nawet gdy mamy pewność, że zrobimy to szybciej i lepiej. Dobrze jest gdy dziecko ma swoje obowiązki związane ze wspólnym życiem w rodzinie. Szanujmy jego samodzielność, choć bywa nieraz uciążliwa.
• gdy czuje, że jest słuchane
  Dziecko wyraźnie czuje czy rodzice słuchają uważnie, czy też ich uwaga jest skierowana na coś zupełnie innego i słuchają "jednym uchem". Czuje się słuchane gdy przerywamy na chwilę to czym się zajmujemy i patrzymy na niego gdy mówi, gdy bierzemy jego zdanie pod uwagę np. przy planowaniu wakacyjnego wyjazdu, gdy pytamy je o ważne dla niego sprawy i poważnie je traktujemy, gdy rozumiemy, że każdy wiek ma problemy na swoją miarę i nie pomniejszamy wagi dziecięcych zmartwień. Spróbujmy znaleźć w ciągu dnia taką chwilę, którą poświęcimy wyłącznie dziecku, może to być krótka chwila, ale cała dla niego bez zajmowania się innymi sprawami.